Diktatör Suharto modeli islamcı talan ekonomisi (Endonezya)

Suharto, resim: WikiPedia

Doğal ve kamusal zenginlikleri en hızlı talan edilen ülkeler küresel yatırımcılara göre yükselen ekonomilerdir. Kanlı diktatör Suharto döneminin Endonezya’sı (1967-1998) bunun en güzel (!) örneklerinden biridir.

Neoliberallerin, küresel şirketlerin ve muhafazakarların desteğini alan Suharto 30 yıllık iktidarında hiç zorlanmadan 5 kez seçim kazandı; çünkü arkasında betonu ve talanı ekonomik kalkınma zanneden geniş bir muhafazakar desteği vardı. Ayrıca muhalefeti göstermelik ve pasif kılmak için gerekli bütün önlemler de alınmıştı.

Kanlı bir darbeyle iktidara gelen general Suharto’nun başlangıçta dinle imanla pek alakası yoktu; siyasal islamı sonradan keşfetti.

Siyasal islam çok kârlı bir şeydi; ülkenin geleceğinden kaygı duyarak sosyal devlet kurumlarını, işçi ve çevre haklarını korumak isteyen herkesi Suharto dinsiz-komünist teröristler diye damgalayıp katlediyor, ama bu katliamlar yüzünden ne neoliberal batılı destekçilerini, ne de dindar (!) muhafazakar seçmenlerini kaybediyordu.

30 yıllık kanlı iktidarı sürecinde Suharto 500’binden fazla insan öldürdü, hatta Hitler gibi toplama kampları bile kurdu. Bütün bunları yaparken neoliberal ekonomi politikalarının (yani talan ekonomisi) baş destekçisi ABD ve CIA’dan da önemli istihbarat desteği alıyordu:

Haklarını arayan dik kafalı emekçileri ve korkunç çevre katliamına karşı çıkan çevrecileri CIA komünist hainler diye ispiyonluyor, Suharto da bunları temizleyiveriyordu. Suharto’nun batı kurumlarıyla ilişkileri genel olarak maşallah çok iyiydi.

Suharto döneminde Endonezya’nın en değerli ormanları, yüzbinlerce köylünün sürdürülebilir geçim kaynağı olan geleneksel köy ekonomileri ve diğer doğal zenginlikleri ekonomik kalkınma adına katledildi. Bu arada eşi benzeri görülmemiş bir yolsuzluk ve kayırma ekonomisiyle Suharto kendisini ve bütün aile yakınlarını dolar milyarderi yaptı.

Zaten talan ekonomisiyle yolsuzluk biribirinden ayrılmaz ikilidir: Ülkenin çevresel yaşam kaynakları gelecek nesillerden çalınarak başta yöneticiler olmak üzere bugünün insanları zenginleştirilir; ancak geçici olarak!

CIA’nın da istihbarat desteğiyle 500’binden fazla insanı katleden diktatör Suharto yargıya hesap falan vermeden 87 yaşında eceliyle öldü.

Peki bu arada küresel dünyanın ekonomistleri ne yapıyordu?

Baskıcı rejimle Endonezya’nın bütün kaynaklarını talana açan Suharto birçok batılı ekonomistten ekonomiyi süratle kalkındırdığı (!) için övgüler alıyordu:

Gerçi eli biraz ağır bir lider, ama hakkını verelim, ülkeyi kalkındırdı ve fakirliği azalttı.

Doğal ve yerel geçim kaynaklarını yok eden bir ekonomik sistemin orta vadede çökeceği bellidir; istikrarlı bir talan sürecinden sonra (banka ekonomistlerinin GSYIH benzeri dar bakışli ölçeklerine göre ekonomik büyüme süreci) sonra çöküş vakti geldiğinde, bu ekonomistler esas çöküş nedenini gizleyen bol teknik jargonlu ve kafa karıştırıcı bir takım finansal gerekçeler (safsata!) uydurmaya hazır ve nazırdır.

İşin en acıklı tarafı, bu ekonomistlerin önemli bir bölümü Suharto’nun Endonezya’yı kalkındırdığına samimi olarak inanıyordu. Çünkü aldıkları dar bakışlı eğitimin (neoklasik ekonomi teorisi) sonucu olarak doğal yaşam kaynaklarını talan etmenin uzun vadeli sonuçlarını göremiyorlardı.

Tunç Ali Kütükçüoğlu

Facebook | Google+

Kaynaklar:

1. Suharto – Wikipedia
2. Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları (kitap)
3. Şok Doktrini – Felaket Kapitalizmin Yükselişi

Hem yol hem de yolsuzluk olur mu? Dolar milyarderi diktatör Suharto bize olduğunu gösterdi: